Terra Incognita

Του Βαγγέλη Δαβιτίδη
(από το νέο τεύχος του π. Υποβρύχιο)

Χαρτογραφώντας την terra incognita που απλώνεται µπροστά σου αναπόφευκτα νοιώθεις δέος, ενίοτε φόβο, κανείς δε σε προετοίµασε γι αυτό. Χρυσαυγίτες σε ρόλο Λαιστρυγόνων, ξεπερασµένοι πολιτικοί σχηµατισµοί και οι υποστηρικτές τους σε ρόλο Λωτοφάγων, βρίσκοµαι στην Οδύσσεια; Ή µήπως στη Μόρντορ;
Μια κατάσταση χωρίς σταθερές, απρόβλεπτη, ανεξερεύνητη. Μήπως όµως όλος ο κόσµος δεν ακολουθεί ένα µονοπάτι έξω από την “comfort zone” του; Από το Occupy Wall St movement µε σύνθηµα «είµαστε το 99%» µέχρι την «αραβική άνοιξη» ο παλιός κόσµος τρίζει συθέµελα. Και πόσο άραγε διαφέρει το κρατικίστικο µοντέλο της Γαλλίας από της Ελλάδας; Πόσο ικανοποιηµένοι είναι οι Βρετανοί που ιδιωτικοποίησαν σχεδόν τα πάντα;
Κάθε περίπτωση έχει τις ιδιαιτερότητές της. Στην περίπτωση της Ελλάδας ωστόσο δε µιλάµε απλά για ιδιαιτερότητες. Γιατί εδώ όταν δηµιουργείς στην πραγµατικότητα τρολάρεις το σύστηµα. Ένα κλειστό για τους νέους σύστηµα όπου η καινοτοµία αποθαρρυνόταν ή στην περίπτωση εκείνων που είχαν «πρόσβαση» νεκρωνόταν στο Δηµόσιο.
Σε µια κοινωνία που αναγκαστικά εισέρχεται σε φάση επανεκκίνησης έχεις την ευκαιρία οι αδυναµίες σου να µετατραπούν σε πλεονεκτήµατα. Είναι άπειρα τα πράγµατα που λείπουν από την  Ελλάδα; Οκ, ευκαιρία να τα φτιάξουµε λοιπόν. Έχουµε το πιο µορφωµένο ανθρώπινο δυναµικό που είχε ποτέ αυτή η χώρα. Και ακόµα πιο σηµαντικό νέους ανθρώπους που έχουν ταξιδέψει περισσότερο απ’ όσο ποτέ. Έχουν παραστάσεις, δεν µπορείς να τους πουλάς φούµαρα για µεταξωτές κορδέλες πια. Μόνη προϋπόθεση να συνειδητοποιήσουµε ότι δεν έχουµε να περιµένουµε τίποτα από κανέναν.Οι δηµιουργικές δυνάµεις που ήταν στο περιθώριο όλα αυτά τα χρόνια µακριά από τους «προβολείς της δηµοσιότητας», σπούδαζαν ή εργάζονταν αθόρυβα, οι misfits που το σύστηµα αγνοούσε την περίοδο των παχιών αγελάδων, οι αποκλεισµένοι από ένα υπερτροφικό σύστηµα που το µόνο που γνώριζε είναι να καταναλώνει, θα αποτελέσουν την επόµενη µέρα για την Ελλάδα. Το κατεστηµένο του hangover παραδίδει τη σκυτάλη στους “doers”.
Και αυτό δε θα συµβεί άµεσα και νοµοτελειακά στην Ελλάδα µόνο. Είναι µια παγκόσµια τάση. Ένα αυτάρεσκο σύστηµα καταρρέει σαν τραπουλόχαρτο σε µια κοινωνία γνώσης όπου η πληροφορία διαδίδεται µέσω του διαδικτύου αστραπιαία. Η έµπνευση πλέον την οποία απεγνωσµένα ψάχνουν οι πιο προηγµένες οικονοµίες τους κόσµου στη στασιµότητα στην οποία έχουν περιπέσει (δες τη συνέντευξη που µας είχε δώσει ο vice president της Ogilvy UK, Rory Sutherland στο περιθώριο του περσινού TEDxAthens για ένα από τα πιο ενδιαφέροντα βιβλία της εποχής µας, “The great Stagnation” του Tyler Cowen, σηµείωση: δεν τυπώθηκε ποτέ, είναι e-book http://www.ypovrixio.gr/article.php?issues_no=62&contents_id=1043) δεν προέρχεται από τεχνοκράτες αλλά από τον αναπτυσσόµενο κόσµο και τις γκρίζες ζώνες του δυτικού.
Στο βασικό µας άρθρο στο παρόν τεύχος στο οποίο χαρτογραφούµε αυτή τη νέα terra incognita, µια απόφοιτος του LSE, η Kyra Maya Phillips και µια απόφοιτος της Οξφόρδης, η Alexa Clay υποστηρίζουν ότι οι πειρατές, οι τροµοκράτες, οι χάκερς και οι συµµορίες του Λος Άντζελες είναι εξίσου καινοτόµοι µε τη Silicon Valley. Στο βιβλίο τους “Misfit Economy” που θα κυκλοφορήσει το 2013 υποστηρίζουν ότι υπήρχε πολύ περισσότερη δηµοκρατία σε ένα πειρατικό πλοίο του 18ο αιώνα παρά σε ένα ευρωπαϊκό βασίλειο και αντλούν σύγχρονα παραδείγµατα καινοτοµίας από χώρες της Λατινικής Αµερικής, της Ασίας και της Αφρικής. Ωστόσο το πιο σηµαντικό είναι ότι ετοιµάζουν την ίδρυση της Misfit Academy όπου αυτό το «περιθώριο» θα κληθεί να διδάξει νέους αλλά και παραδοσιακούς επιχειρηµατίες στο πως να καινοτοµούν.

“Extreme times require extreme measures.”
Οι misfits είναι το µέλλον. Το θέµα είναι ότι το ίδιο πιστεύουν και οι Χρυσαυγίτες… Και δυστυχώς όσοι τους κλείνουν το µάτι. Που δεν είναι άλλοι από αυτούς που εξισώσουν τα άκρα. Όπως λέω από τότε που ξεκίνησε η κρίση, η ευτυχία µας θα είναι η εκδίκησή µας